ઉત્તર પ્રદેશ સરકારે પ્રખ્યાત તપાસ એજન્સી CBCIDનું નામ બદલી નાખ્યું છે. ગુરુવારે એક મહત્વપૂર્ણ નિર્ણય લેતા, સરકારે CBCID (ક્રાઈમ બ્રાન્ચ – ક્રિમિનલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ડિપાર્ટમેન્ટ) નું નામ બદલીને CID (ક્રિમિનલ ઇન્વેસ્ટિગેશન ડિપાર્ટમેન્ટ) કરી દીધું છે. રાજ્યમાં તપાસ એજન્સીની કામગીરીને વધુ અસરકારક અને પારદર્શક બનાવવાના ઉદ્દેશ્યથી આ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે.
તપાસ એજન્સીના નામમાં ફેરફાર અસરકારક
રાજ્ય સરકારના ગૃહ વિભાગ દ્વારા જારી કરાયેલા આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે ક્રાઇમ ઇન્વેસ્ટિગેશન ડિપાર્ટમેન્ટ (CBCID) હવે ક્રાઇમ ઇન્વેસ્ટિગેશન ડિપાર્ટમેન્ટ (CID) તરીકે ઓળખાશે. આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે રાજ્યપાલે તપાસ એજન્સીનું નામ બદલવાની મંજૂરી આપી દીધી છે. ગૃહ વિભાગના વિશેષ સચિવ રાકેશ કુમાર માલપાણી દ્વારા જારી કરાયેલા આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે આ ફેરફાર 16 માર્ચ, 2025 થી અમલમાં આવશે.
CBCID નું નામ કેમ બદલવામાં આવ્યું?
સરકાર દ્વારા જારી કરાયેલા આદેશમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે તપાસ એજન્સીના કાર્યને વધુ અસરકારક અને પારદર્શક બનાવવાના ઉદ્દેશ્યથી આ ફેરફાર કરવામાં આવ્યો છે. આનાથી જનતા અને પોલીસકર્મીઓને વિભાગની ભૂમિકા સમજવામાં સરળતા રહેશે. એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે તપાસ એજન્સી CID નું નામ CBCID ને બદલે સરળ અને વ્યાપકપણે સ્વીકૃત છે. તપાસ એજન્સીના નામમાં કોઈ ભેળસેળ રહેશે નહીં. CID નું કાર્ય ગુનાઓની ઊંડાણપૂર્વક તપાસ, ફોરેન્સિક વિશ્લેષણ અને સંગઠિત ગુનાની તપાસ કરવાનું છે.
સીઆઈડી શું છે?
સીઆઈડી એ દેશના રાજ્ય પોલીસ વિભાગોની એક ક્રાઈમ બ્રાન્ચ છે જે ગુનાહિત તપાસ માટે જવાબદાર છે. તે રાજ્ય પોલીસની વિશેષ તપાસ શાખા છે અને તેનું નેતૃત્વ પોલીસ મહાનિર્દેશક અથવા વધારાના પોલીસ મહાનિર્દેશક (ADGP) કક્ષાના અધિકારી દ્વારા કરવામાં આવે છે. કેટલાક રાજ્યો તેમના CID એકમો માટે અલગ અલગ નામોનો ઉપયોગ કરે છે. CID ની રચના સૌપ્રથમ ૧૯૦૨ માં બ્રિટિશ સરકાર દ્વારા એન્ડ્રુ ફ્રેઝરના નેતૃત્વ હેઠળના ભારતીય પોલીસ કમિશનની ભલામણોના આધારે કરવામાં આવી હતી.