મહાકુંભના પવિત્ર સ્નાનથી વ્યક્તિની અનેક પરેશાનીઓ દૂર થાય છે. પ્રયાગરાજમાં 13 જાન્યુઆરીથી મહાકુંભ શરૂ થયો છે અને 26 ફેબ્રુઆરી સુધી ચાલશે. મહા કુંભ વિશે એવી પ્રચલિત કથા છે કે સમુદ્રમંથનમાંથી નીકળતા અમૃતના ટીપા પૃથ્વી પર ચાર જગ્યાએ પડ્યા હતા. કેટલાક પૌરાણિક ગ્રંથો અનુસાર આજે કુંભનું આયોજન કરવામાં આવે છે, જેનું કારણ ભગવાન વિષ્ણુ દ્વારા સમુદ્રમાંથી મળેલો શ્રાપ હતો. આજે અમે તમને અમારા લેખમાં આ વિશે માહિતી આપીશું.
સમુદ્રદેવનો પુત્ર ભગવાન વિષ્ણુ પાસે પહોંચ્યો
પૌરાણિક માન્યતાઓ અનુસાર, શંખ સમુદ્ર દેવનો પુત્ર હતો. જેમને સમુદ્ર દેવે સમુદ્રની સાથે-સાથે પાતાળ અને નાગલોકની પણ જવાબદારી સોંપી હતી. એકવાર તેને રાક્ષસો દ્વારા ભગવાન વિષ્ણુ સામે ઉશ્કેરવામાં આવ્યો. રાક્ષસોએ કહ્યું કે તમે બધા પાસેથી ટેક્સ લો છો પણ ભગવાન વિષ્ણુ પાસેથી કોઈ ટેક્સ ન લો, આ નિયમોની વિરુદ્ધ છે. રાક્ષસોએ કહ્યું કે ભલે ભગવાન વિષ્ણુ સમુદ્રની ઉપર ક્ષીર સાગરમાં રહે છે, પરંતુ તેમનું રાજ્ય સમુદ્ર વિસ્તારથી દૂર નથી, તેથી તમારે ભગવાન વિષ્ણુને પણ મળવું જોઈએ.
શંખે ભગવાન વિષ્ણુ પાસે કરની માંગણી કરી
રાક્ષસો દ્વારા છેતરાઈને શંખ ભગવાન વિષ્ણુ પાસે તેને ભેગો કરવા પહોંચ્યો. ભગવાન વિષ્ણુએ શંખને સમજાવવાની કોશિશ કરી પરંતુ તેણે તેની અવગણના કરી અને કરની માંગણી કરવાનો આગ્રહ શરૂ કર્યો. કરને લગતી આ ચર્ચા દરમિયાન શંખે દેવી લક્ષ્મી વિશે એવા શબ્દો કહ્યા કે ભગવાન વિષ્ણુએ પોતાની ગદાથી શંખનો વધ કર્યો. વાસ્તવમાં શંખે માતા લક્ષ્મી વિશે ભગવાન વિષ્ણુને કહ્યું હતું કે, જો તમે પૈસા ચૂકવી શકતા નથી તો મને આ સુંદર સ્ત્રી (દેવી લક્ષ્મી) આપો. જે બાદ ક્રોધમાં આવીને ભગવાન વિષ્ણુએ શંખનો વધ કર્યો.
સમુદ્ર દેવે શાપ આપ્યો
જ્યારે સમુદ્ર દેવને ખબર પડી કે ભગવાન વિષ્ણુએ તેમના પુત્રનો વધ કર્યો છે, ત્યારે તેઓ ક્ષીર સાગર પહોંચ્યા. ભગવાન વિષ્ણુને સંપૂર્ણ રીતે સાંભળ્યા વિના, તેણે શ્રાપ આપ્યો કે દેવી લક્ષ્મીના કારણે તેમના પુત્રની હત્યા થઈ છે, તેથી તે સમુદ્રમાં ડૂબી જશે. આ પછી લક્ષ્મીજી સમુદ્રમાં ગાયબ થઈ ગયા.
સમુદ્ર મંથન
ધાર્મિક માન્યતાઓ અનુસાર, ભગવાન વિષ્ણુએ દેવી લક્ષ્મીની પ્રાપ્તિ માટે ભોલેનાથના આદેશ પર સમુદ્ર મંથન કરાવ્યું હતું. આ કારણે દેવી લક્ષ્મી પણ અનેક કિંમતી રત્નો સાથે ફરી પ્રગટ થયા અને ભગવાન વિષ્ણુએ તેમની સાથે લગ્ન કર્યા.
આ રીતે મહાકુંભ જોડાયેલ છે
ભગવાન વિષ્ણુ દ્વારા આપવામાં આવેલા શ્રાપને કારણે સમુદ્ર મંથન થયું હતું. તેમાંથી નીકળેલા અમૃતને લઈને દેવી-દેવતાઓ વચ્ચે યુદ્ધ થયું. આજે તે જ જગ્યાએ કુંભનું આયોજન કરવામાં આવ્યું છે જ્યાં યુદ્ધ દરમિયાન અમૃત કલશના ટીપા પડ્યા હતા. તેથી, ક્યાંકને ક્યાંક ભગવાન વિષ્ણુનો મળેલો શ્રાપ પણ મહાકુંભના આયોજનનું એક કારણ છે.