એલોન મસ્કની માલિકીની ટેસ્લા ભારતીય ઇલેક્ટ્રિક વાહન (EV) બજારમાં પ્રવેશવાનો ત્રીજો પ્રયાસ કરી રહી છે, જે અગાઉના બે આંચકાઓ પછી તેનો ત્રીજો પ્રયાસ છે. મસ્ક વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીને મળ્યા પછી તરત જ EV જાયન્ટે દેશમાં નવી ભૂમિકાઓ માટે ભરતી શરૂ કરી દીધી છે.
ટેસ્લાએ ભારતીય બજારમાં પ્રવેશવાનો બે વાર પ્રયાસ કર્યો હતો, પરંતુ બંને પ્રયાસો નિષ્ફળ ગયા. તે જોવાનું બાકી છે કે તે તેના ત્રીજા પ્રયાસમાં સફળ થશે કે નહીં, પરંતુ તેની અગાઉની બિડ કેમ નિષ્ફળ ગઈ તેના પર એક નજર છે.
ઊંચા ટેરિફ, સુસ્ત EV માંગ
એ વાત જાણીતી છે કે ટેસ્લા ઘણા વર્ષોથી ભારત પર નજર રાખી રહી છે, પરંતુ ત્રણ મુખ્ય અવરોધોએ તેને ત્યાં હજુ પણ વિકાસશીલ EV બજારમાં આકર્ષણ મેળવવામાં રોકી હતી.
પ્રથમ, ભારે આયાત જકાત – જે અગાઉ 110% જેટલી ઊંચી હતી – એ ટેસ્લા કારને ભારતમાં ખૂબ મોંઘી બનાવી દીધી. કંપનીએ સ્થાનિક ઉત્પાદન માટે પ્રતિબદ્ધતા દર્શાવતા પહેલા આયાતને સરળ બનાવવા માટે કર ઘટાડાની માંગ કરી હતી, પરંતુ સરકાર સાથેની વાટાઘાટો સફળ થઈ શકી નથી.
બીજો અવરોધ સ્થાનિક ઉત્પાદન પર સરકારનો આગ્રહ હતો. આયાત પર આધાર રાખવાને બદલે, સરકાર ઇચ્છતી હતી કે ટેસ્લા ઉત્પાદન સુવિધા સ્થાપિત કરે, પરંતુ કંપની વિકાસશીલ બજારમાં નોંધપાત્ર રોકાણ કરવામાં અચકાતી હતી. વધુમાં, ભારત હજુ પણ EV માંગના સંદર્ભમાં મુખ્ય બજારો કરતાં પાછળ છે, જે તાજેતરમાં વધવા લાગી છે.
શું ભારત TESLA માટે તૈયાર છે?
ટેસ્લાના તાજેતરના પ્રયાસનો સમય ભારતમાં EV વપરાશમાં વધારો અને સરકારની અનુકૂળ નીતિઓ સાથે સુસંગત છે. સરકારે $40,000 થી વધુ કિંમતના લક્ઝરી EV પર આયાત કર 110% થી ઘટાડીને 70% કર્યા પછી, ટેસ્લાના વાહનો હવે વધુ વાજબી કિંમતના છે. આ દરમિયાન ભારતનું EV બજાર વધી રહ્યું છે, જોકે તે તેના આંતરરાષ્ટ્રીય સમકક્ષોની તુલનામાં નાનું છે.
ફેડરેશન ઓફ ઓટોમોબાઈલ ડીલર્સ એસોસિએશન્સ (FADA) એ અહેવાલ આપ્યો છે કે ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક કારનું વેચાણ 2023 માં 82,688 યુનિટથી 2024 માં 99,165 યુનિટ થયું છે.
જેમ જેમ માંગ વધે છે, ચાર્જિંગ ઇન્ફ્રાસ્ટ્રક્ચર વધે છે અને વધુ ઉત્પાદકો વધુ વાજબી કિંમતના મોડેલો બહાર પાડે છે, તેમ તેમ 2025 માં EV વેચાણ બમણું પણ થઈ શકે છે.
ચીન જેવા મહત્વપૂર્ણ ક્ષેત્રોમાં ઘટતા વેચાણનો સામનો કરી રહેલા ટેસ્લા માટે, આ એક તક આપે છે. જોકે, કિંમત નિર્ણાયક રહેશે, કારણ કે ટાટા મોટર્સ, મહિન્દ્રા અને મહિન્દ્રા ભારતીય ગ્રાહકોને ઓછા ખર્ચાળ EV વિકલ્પો પ્રદાન કરે છે. હ્યુન્ડાઇ અને મારુતિ સુઝુકી પણ આ સ્પર્ધામાં જોડાઈ રહ્યા છે.
મુશ્કેલીઓ હોવા છતાં, ટકાઉ ઊર્જા માટે ભારતની ઝુંબેશ અને ઉચ્ચ-સ્તરીય ઓટોમોબાઈલની વધતી માંગ ટેસ્લાને ફાયદો કરાવી શકે છે. બજારની માંગ અને કાયદાકીય પ્રોત્સાહનોના આધારે, કંપની સ્થાનિક ઉત્પાદન પર વિચાર કરતા પહેલા આયાતથી શરૂઆત કરે તેવી અપેક્ષા છે.
જો સફળ થાય, તો ટેસ્લાનું આગમન ભારતમાં ઓટોમોટિવ દ્રશ્ય બદલી શકે છે અને દેશના ઇલેક્ટ્રિક વાહનો તરફના પરિવર્તનને વેગ આપી શકે છે.