પૃથ્વીની સપાટી નીચે જીવન ધબકતું હોવાની વૈજ્ઞાનિકોની શોધ

મોટાભાગના લોકો જીવનને એવી વસ્તુ તરીકે માને છે જે આપણી ગ્રહની સપાટી પર અસ્તિત્વ ધરાવે છે. આપણે આપણી આસપાસ છોડ, પ્રાણીઓ અને બેક્ટેરિયા જોઈએ છીએ. પરંતુ જમીન અને સમુદ્રની નીચે માઈલો સુધી, એક અલગ જ પ્રકારનું વિશ્વ અસ્તિત્વ ધરાવે છે. વૈજ્ઞાનિકો આ છુપાયેલા ક્ષેત્રની શોધખોળ કરી રહ્યા છે, અને આત્યંતિક પરિસ્થિતિઓમાં ટકી રહેતા સૂક્ષ્મજીવોની આશ્ચર્યજનક વિવિધતા શોધી રહ્યા છે. તેમની શોધો પૃથ્વી પર અને તેનાથી આગળના જીવન વિશે આપણે કેવી રીતે વિચારીએ છીએ તે બદલી શકે છે.

યુ.એસ.માં વુડ્સ હોલ ઓશનોગ્રાફિક ઇન્સ્ટિટ્યુશનના એમિલ રફ અને જર્મનીના મેક્સ પ્લાન્ક ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ફોર કેમિસ્ટ્રીના ઇસાબેલા હ્રાબે ડી એન્જેલિસની આગેવાની હેઠળની સંશોધન ટીમે વર્ષો ભૂગર્ભ સૂક્ષ્મજીવોના જીવનનું મેપિંગ કરવામાં ગાળ્યા છે. તેઓએ ગુફાઓ, ડીપ-સી વેન્ટ્સ, ખાણો અને જલભર સહિત 50 થી વધુ સ્થળોએથી નમૂનાઓ એકત્રિત કર્યા. તેમના તારણો સાયન્સ એડવાન્સિસમાં પ્રકાશિત થયા હતા.

પગ નીચે છુપાયેલું વિશ્વ

સંશોધકોએ સમુદ્રના તળથી 491 મીટર નીચે અને જમીનની નીચે 4.3 કિલોમીટરથી વધુ ઊંડે સુધી જીવન શોધી કાઢ્યું. આ સૂક્ષ્મજીવો સૂર્યપ્રકાશ વિના ખીલે છે. તેઓ ભારે દબાણ, ઊંચા તાપમાન અને મર્યાદિત પોષક તત્વો સહન કરે છે. છોડની જેમ પ્રકાશસંશ્લેષણનો ઉપયોગ કરવાને બદલે, તેઓ હાઇડ્રોજન, મિથેન અને સલ્ફર સાથે સંકળાયેલ રાસાયણિક પ્રતિક્રિયાઓમાંથી ઊર્જા પર આધાર રાખે છે. કેટલાક તો કિરણોત્સર્ગનો પણ ઉર્જા સ્ત્રોત તરીકે ઉપયોગ કરે છે. સૌથી આશ્ચર્યજનક શોધોમાંની એક એ હતી કે આ ભૂગર્ભ જીવન સ્વરૂપો કેટલા વિવિધ છે. વૈજ્ઞાનિકોએ આવા કઠોર વાતાવરણમાં ઓછી પ્રજાતિઓની અપેક્ષા રાખી હતી. તેના બદલે, તેઓને સૂક્ષ્મજીવોની અવિશ્વસનીય વિવિધતા મળી. કુલ મળીને, તેઓએ આર્કિયાના 31,000 થી વધુ અનન્ય જૂથો અને બેક્ટેરિયાના 377,000 થી વધુ પ્રકારો ઓળખ્યા. કેટલાક ભૂગર્ભ વાતાવરણ ઉષ્ણકટિબંધીય જંગલો અથવા કોરલ રીફ્સ જેટલા જીવનથી સમૃદ્ધ હતા.

ધીમી ગતિએ જીવન

આ જીવો માટે સમય અલગ રીતે ચાલે છે. વધુ ઉર્જા વિના, તેઓ અત્યંત ધીમી ગતિએ વિકાસ પામે છે અને પ્રજનન કરે છે. કેટલાક બેક્ટેરિયા દર 1,000 વર્ષે માત્ર એક જ વાર વિભાજિત થાય છે. તેમનું સમગ્ર ચયાપચય કાર્યક્ષમતા માટે રચાયેલું છે. આ અનન્ય અનુકૂલન વૃદ્ધત્વ અને અસ્તિત્વની વ્યૂહરચનાઓ વિશે સમજ આપી શકે છે.

અન્ય ગ્રહો પર ભૂગર્ભ જીવન?

આ શોધો પૃથ્વીની બહારના જીવન વિશે રસપ્રદ પ્રશ્નો ઉભા કરે છે. જો સૂક્ષ્મજીવો આપણા ગ્રહની સપાટી નીચે ઊંડે સુધી ખીલી શકે છે, તો તે જ અન્ય વિશ્વ પર પણ સાચું હોઈ શકે છે. મંગળ અને અન્ય ગ્રહો પર જીવનની શોધ કરતા વૈજ્ઞાનિકો સામાન્ય રીતે સપાટી પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. પરંતુ આપણે હવે જે જાણીએ છીએ તેના આધારે, જોવાની શ્રેષ્ઠ જગ્યા ઊંડી ભૂગર્ભમાં હોઈ શકે છે.

SEO friendly tags: deep subsurface life, underground microbes, extremophiles, microbial diversity, deep sea vents, caves, mines, aquifers, archaea, bacteria, chemosynthesis, astrobiology, extraterrestrial life, Mars, ocean floor, extreme environments, Woods Hole Oceanographic Institution, Max Planck Institute, Science Advances, Emil Ruff, Isabella Hrabe de Angelis, microbial ecosystems, subsurface biosphere, deep biosphere, life beyond Earth, origin of life