શું ચૂંટણી પહેલા મોદી સરકાર ઘટાડશે પેટ્રોલ અને ડીઝલનો ભાવ?, જાણો આ મોટું કારણ

હાલ આંતરરાષ્ટ્રીય બજારમાં કાચા તેલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 80 ડોલરની આસપાસ છે. થોડા દિવસો પહેલા બ્રેન્ટ ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 75 ડોલરથી પણ ઓછી થઈ ગઈ હતી. ભારતીય બાસ્કેટની કિંમત પણ લાંબા સમયથી પ્રતિ બેરલ $80 થી ઓછી જોવા મળી રહી છે. આવી સ્થિતિમાં દેશની નરેન્દ્ર મોદી મોદી સરકાર ઉનાળામાં યોજાનારી સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા ભારતીય ગ્રાહકોને રાહત આપવા અને પેટ્રોલ અને ડીઝલને સસ્તું કરવા પર વિચાર કરી શકે છે.

વાસ્તવમાં કેન્દ્રમાં સતત ત્રીજી વખત સત્તા મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહેલી ભારતીય જનતા પાર્ટી પર પેટ્રોલ અને ડીઝલ સસ્તું કરવા માટે સતત દબાણ છે. જેથી સામાન્ય લોકોના ખિસ્સામાં પૈસાની બચત થઈ શકે અને મોંઘવારી પર અમુક હદ સુધી કાબૂ મેળવી શકાય. હાલમાં ડિસેમ્બરમાં મોંઘવારીનો આંકડો ચાર મહિનાની ટોચે 5.69 ટકા પર પહોંચી ગયો હતો. આ મોંઘવારી પીએમ મોદી અને તેમની સરકાર માટે ચિંતાનો વિષય છે. કિંમતોને નિયંત્રિત કરવા માટે, સરકારે નિકાસ પ્રતિબંધો લાદ્યા છે. ઉપરાંત, ઘણા ઉત્પાદનો પર સ્ટોરેજ કેપ્સ સ્થાપિત કરવામાં આવી છે.

પેટ્રોલ અને ડીઝલ સસ્તું થઈ શકે?

90 ટકા બજારનું નિયંત્રણ કરતી સરકારી ઓઇલ માર્કેટિંગ કંપનીઓને સપ્ટેમ્બર 2023 પછી તેલના ભાવમાં તીવ્ર ઘટાડાને કારણે સારા દિવસો જોવા મળી રહ્યા છે. રેટિંગ એજન્સી ICRAએ જણાવ્યું હતું કે આ તીવ્ર ઘટાડાથી OMCsના માર્કેટિંગ માર્જિનમાં પેટ્રોલ પર 11 રૂપિયા પ્રતિ લિટર અને ડીઝલ પર 6 રૂપિયા પ્રતિ લિટરનો વધારો થયો છે. આ પહેલા ફેબ્રુઆરી 2022માં યુક્રેન રશિયા યુદ્ધના કારણે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ રેકોર્ડ સ્તરે પહોંચી ગયા હતા. જેની અસર એ થઈ કે ઓઈલ કંપનીઓને આ માર્જિનમાં ડબલ ડિજિટનું નુકસાન થવા લાગ્યું.

પેટ્રોલ અને ડીઝલ સસ્તું કરવા માટે સાનુકૂળ સમય

ડેટા દર્શાવે છે કે વૈશ્વિક બજારમાં તેલના ભાવ અપેક્ષાઓથી વિપરીત સાનુકૂળ રહે છે. ઇન્ટરનેશનલ એનર્જી એજન્સીએ તેના તાજેતરના માસિક ઓઇલ રિપોર્ટમાં આ વર્ષે વૈશ્વિક તેલનો પુરવઠો માંગ કરતાં વધી જવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. ખાસ વાત એ છે કે ચૂંટણી બાદ દેશમાં મે 2024 સુધીમાં સરકાર બની જશે અને નવી સરકારને આગામી 12 મહિના સુધી પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં વધુ ઘટાડો કરવાની તક પણ મળશે.

ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત કેમ ઘટી રહી છે?

ગુરુવારે બ્રેન્ટ પ્રતિ બેરલ 80 ડોલરની આસપાસ ટ્રેડ કરી રહ્યું હતું. ઓઈલ માર્કેટિંગ કંપનીઓના નફામાં આવવાનું મુખ્ય કારણ એ છે કે છેલ્લા ઘણા મહિનાઓથી ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત બેરલ દીઠ $80ની નીચે છે. લિબિયા અને નોર્વેમાં માંગમાં ઘટાડો અને ઉત્પાદનમાં વધારાને કારણે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત ઘટી રહી છે. મધ્ય પૂર્વમાં તણાવને કારણે આ પરિબળોએ અમુક અંશે સંભવિત ફુગાવાને નિયંત્રણમાં રાખ્યો છે.

જ્યારે ક્રૂડ ઓઈલના ભાવ 100 ડોલરને પાર કરી ગયા હતા

રશિયા-યુક્રેન યુદ્ધને કારણે ક્રૂડ ઓઈલની અસરને ઘટાડવા માટે કેન્દ્ર દ્વારા બીજી વખત એક્સાઈઝ ડ્યુટીમાં કાપ મૂક્યા બાદ મે 2022થી પેટ્રોલ અને ડીઝલના ભાવમાં કોઈ ફેરફાર થયો નથી. તે સમયે ક્રૂડ ઓઈલની કિંમત પ્રતિ બેરલ 100 ડોલરને વટાવી ગઈ હતી. જે બાદ ઓઈલ કંપનીઓને ખોટ થવા લાગી. HPCL, BPCL અને IOCLએ જુલાઈ અને સપ્ટેમ્બર 2023 વચ્ચે અને ઓક્ટોબર પછી ફરીથી નફો કરવાનું શરૂ કર્યું. અગાઉના નુકસાનની ભરપાઈ કરવા માટે, OMCએ પાંચ રાજ્યોમાં વિધાનસભાની ચૂંટણીઓ યોજાયા પછી પણ પંપના ભાવમાં ઘટાડો કર્યો ન હતો. જ્યારે Jio-bp અને Nyaraએ ઈંધણના ભાવમાં પ્રતિ લિટર એક રૂપિયાનો ઘટાડો કર્યો હતો.