કતરે ભારતીય નૌસેનાના 8 ભૂતપૂર્વ અધિકારીઓને ફાંસીની સજા ફટકારી, જાણો સમગ્ર મામલો

એક ખૂબ જ ચોંકાવનારી ઘટનામાં કતરએ આઠ ભૂતપૂર્વ ભારતીય નૌસેનાને મૃત્યુદંડની સજા ફટકારી છે. તે એક વર્ષથી વધુ સમયથી કતારની કસ્ટડીમાં હતો. તેને ગયા વર્ષે ઓગસ્ટમાં કતારની ગુપ્તચર એજન્સીએ પકડ્યો હતો. તેને ક્યા આધાર પર મૃત્યુદંડની સજા આપવામાં આવી છે તે હજુ સુધી બહાર આવ્યું નથી, પરંતુ એવું કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે કતારની સુરક્ષાનો કોઈ મુદ્દો છે. એવો પણ દાવો કરવામાં આવી રહ્યો છે કે ભૂતપૂર્વ ભારતીય અધિકારીઓ કથિત રીતે ઈઝરાયેલ માટે જાસૂસી કરતા હતા. હવે મૃત્યુદંડની સજા પછી, ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયનું કહેવું છે કે તેઓ ‘કાનૂની વિકલ્પોની શોધ’ કરી રહ્યા છે. ચાલો જાણીએ સમગ્ર કેસ.

કતારમાં મૃત્યુદંડની સજાનો સામનો કરી રહેલા ભારતીય નૌકાદળના કર્મચારીઓને મદદ કરવા માટે ભારત સરકાર હાલમાં તમામ કાયદાકીય વિકલ્પો શોધી રહી છે. વિદેશ મંત્રાલયે કતારની કોર્ટના નિર્ણય પર આશ્ચર્ય વ્યક્ત કર્યું છે અને ભૂતપૂર્વ નૌકાદળના કર્મચારીઓ અને તેમના પરિવારોને કોન્સ્યુલર અને કાનૂની સહાયની ખાતરી આપી છે. મંત્રાલયે કહ્યું કે કોર્ટના વિગતવાર નિર્ણયની રાહ જોવાઈ રહી છે અને નિર્ણયની નકલના આધારે આગળની કાર્યવાહી પર વિચાર કરવામાં આવશે. આ ઘટનાની ભારત-કતારના સંબંધો પર અસર થવાની ખાતરી છે. બંને દેશો વચ્ચેના રાજદ્વારી સંબંધો વણસ્યા છે અને કતારમાં ભારતીય નાગરિકોની વ્યહારને લઈને ચિંતા વધી ગઈ છે.

ભારત કતારને આ નિર્ણય પર પુનર્વિચાર કરવા અપીલ કરી રહ્યું છે અને ભૂતપૂર્વ અધિકારીઓ સુધી રાજદ્વારી પહોંચની માંગ કરી છે. ભૂતપૂર્વ ભારતીય નાવિક ગ્લોબલ ટેક્નોલોજી અને કન્સલ્ટન્સી સર્વિસમાં કામ કરતા હતા. દહરા કંપની રોયલ ઓમાની એરફોર્સના નિવૃત્ત અધિકારીની હતી, જે સંરક્ષણ સેવા પ્રદાતા તરીકે કામ કરતી હતી. મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, પૂર્વ મરીન પર કતારની એડવાન્સ્ડ સબમરીનને લઈને ઈઝરાયેલ માટે જાસૂસી કરવાનો આરોપ છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે કતાર એક સબમરીન પર કામ કરી રહ્યું છે જે એડવાન્સ ટેક્નોલોજીથી સજ્જ છે અને રડાર સિસ્ટમથી બચવા માટે તેમાં નવી ટેક્નોલોજીનો ઉપયોગ કરવામાં આવી રહ્યો છે. જોકે, કતાર કે ભારત સરકારે આ અંગે કોઈ ટિપ્પણી કરી નથી.

કતાર વિશે એવું કહેવામાં આવે છે કે તે “આતંકવાદી” અને “ઉગ્રવાદી” સંગઠનોને સમર્થન આપે છે. આવી સ્થિતિમાં ઈઝરાયેલ આ દેશ પર ચાંપતી નજર રાખે છે. હવે ભારતીય નૌકાદળ વિશે એ સ્પષ્ટ નથી કે તેઓ ખરેખર ઇઝરાયલ માટે કતારી સબમરીનની અદ્યતન તકનીકની શોધ કરી રહ્યા હતા. જોકે, કથિત જાસૂસી કેસમાં મૃત્યુદંડનો સામનો કરી રહેલા ભૂતપૂર્વ અધિકારીઓમાં કેપ્ટન નવતેજ સિંહ ગિલ, કમાન્ડર પૂર્ણેન્દુ તિવારી, કેપ્ટન સૌરભ વશિષ્ઠ, કમાન્ડર સંજીવ ગુપ્તા, કેપ્ટન બિરેન્દ્ર કુમાર વર્મા, કમાન્ડર સુગુનાકર પાકલા, કમાન્ડર અમિત નાગપાલ અને નાવિક રાગેશનો સમાવેશ થાય છે. કહેવામાં આવી રહ્યું છે કે ભારતીય દૂતાવાસ સતત તેમના સંપર્કમાં છે.

આ મામલો કતારની ગુપ્તચર એજન્સીના ધ્યાન પર આવ્યા બાદ કન્સલ્ટન્સી સર્વિસીસના માલિકની પણ ધરપકડ કરવામાં આવી હતી પરંતુ બાદમાં તેને છોડી દેવામાં આવ્યો હતો. જોકે કતારે પૂર્વ ભારતીય અધિકારીઓ સામેના કેસનો સંપૂર્ણ ખુલાસો કર્યો નથી, પરંતુ તે દાવો કરે છે કે આ કેસ કતારની સુરક્ષા સાથે સંબંધિત છે. મીડિયા અહેવાલો અનુસાર, પૂર્વ નૌસેના અધિકારી પૂર્ણેન્દુ તિવારી, જેમણે અલ દહરાના મેનેજિંગ ડિરેક્ટર તરીકે કામ કર્યું હતું, તેમને ચાર વર્ષ પહેલા કતાર દ્વારા પ્રવાસી ભારતીય સન્માન એવોર્ડથી સન્માનિત કરવામાં આવ્યા હતા. NRIs/ભારતીય મૂળના વ્યક્તિઓ માટે આ સર્વોચ્ચ સન્માન છે અને પૂર્ણેન્દુ તિવારી ભારતીય સશસ્ત્ર દળોમાં આ સન્માન મેળવનાર પ્રથમ વ્યક્તિ હતા.

મૃત્યુદંડનો સામનો કરી રહેલા ભૂતપૂર્વ કર્મચારીઓને તેમની ધરપકડ પછી ઘણા મહિનાઓ સુધી એકાંત કેદમાં રહેવું પડ્યું હતું. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયનું કહેવું છે કે આ સમગ્ર સમયગાળા દરમિયાન તેમને કાયદાકીય મદદ પૂરી પાડવાના તમામ પ્રયાસો કરવામાં આવ્યા હતા. કતારમાં ભારતીય દૂતાવાસને સપ્ટેમ્બરના મધ્યમાં કતારની ગુપ્તચર સંસ્થા, સ્ટેટ સિક્યુરિટી બ્યુરો દ્વારા ધરપકડની જાણ થઈ હતી. આ પછી, 30 સપ્ટેમ્બરના રોજ, તેને તેના પરિવારને મળવાનો મોકો મળ્યો. ભારતીય વિદેશ મંત્રાલયનું કહેવું છે કે સુનાવણી દરમિયાન નૌકાદળના અધિકારીઓ પર લાગેલા આરોપોની જાણકારી આપવામાં આવી હતી પરંતુ તેમણે તેને સાર્વજનિક કરવાનું ટાળ્યું હતું. ભારત સરકારે તેમને તેમના વતન પરત લાવવા માટે પ્રતિબદ્ધતા વ્યક્ત કરી છે.