શું હતું ઓપરેશન પવન, શા માટે ભારત સરકારને કરવાની ફરજ પડી, આ કેવી રીતે બન્યું રાજીવ ગાંધીની હત્યાનું કારણ?

વર્ષ 1987માં આજના દિવસે ભારતીય સેનાએ ઓપરેશન પવનની શરૂઆત કરી હતી. ભારતીય સેનાના ઈતિહાસમાં આ સૌથી મુશ્કેલ ઓપરેશન માનવામાં આવે છે. એક અંદાજ મુજબ 1200 ભારતીય સૈનિકો માર્યા ગયા અને 3000 થી વધુ સૈનિકો ઘાયલ થયા. આ ઓપરેશનના કારણે રાજીવ ગાંધીની પણ હત્યા કરવામાં આવી હતી. જો કે ભારત સરકારને આ કરવાની ફરજ પડી હતી, પરંતુ જેમ જેમ આ ઓપરેશન આગળ વધતું ગયું તેમ તેમ કહેવામાં આવ્યું કે આ ઓપરેશન બિલકુલ શરૂ ન થયું હોત તો સારું થાત. ચાલો જાણીએ એવું શું થયું કે આ ઓપરેશનને ખોટા નિર્ણય તરીકે જોવામાં આવ્યું.

શ્રીલંકામાં તમિલ વસ્તી લઘુમતી હતી, જ્યારે સિંહાલી વસ્તી બહુમતી હતી. આવી સ્થિતિમાં, શ્રીલંકાની સરકાર પર તમિલ વસ્તી સાથે ભેદભાવ કરવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો હતો. તમિલ લોકોએ આ અંગે ફરિયાદ કરી હતી, પરંતુ સરકારે તેના પર કોઈ ધ્યાન આપ્યું ન હતું. તેનાથી પરેશાન થઈને શ્રીલંકાના તમિલોએ અલગ દેશની માંગ શરૂ કરી દીધી. જ્યારે શ્રીલંકાની સરકારે તેને લશ્કરી બળ વડે દબાવવાનો પ્રયાસ કર્યો ત્યારે બળવો હિંસક બન્યો. આવી સ્થિતિમાં, તમિલ શરણાર્થીઓ ભારતના તમિલનાડુમાં સ્થાયી થવા લાગ્યા.

ભારત સરકારની મજબૂરી

શ્રીલંકાના શરણાર્થીઓની વધતી સંખ્યાથી પરેશાન ભારત સરકારે શ્રીલંકા સાથે કરાર કર્યો. આ કરાર હેઠળ ભારતીય સેનાએ શ્રીલંકામાં શાંતિ સમજૂતી કરીને બળવો ખતમ કરવાનો હતો. મોટાભાગના તમિલ સંગઠનો શાંતિ કરાર માટે સંમત થયા હતા. જો કે, LTTE (લિબરેશન ટાઈગર્સ ઓફ તમિલ ઈલમ) એ દગો કર્યો અને ગેરિલા યુદ્ધ શરૂ કર્યું. આવી સ્થિતિમાં ભારતીય સેના અને એલટીટીઈના લડવૈયાઓ સામસામે આવી ગયા હતા. આ લડાઈને ખતમ કરવા માટે ઓપરેશન પવન શરૂ કરવામાં આવ્યું હતું. લગભગ બે અઠવાડિયામાં ભારતીય સેનાએ જાફના અને અન્ય મોટા શહેરોને મુક્ત કર્યા. જો કે આ પછી પણ અનેક કામગીરી ચાલુ રહી હતી.