મહારાણા પ્રતાપ જયંતિ 2024: મહારાણા પ્રતાપ જયંતિની બે તારીખો કેમ છે, જાણો મેવાડના બહાદુર યોદ્ધાની રસપ્રદ કહાણી

મહારાણા પ્રતાપને મેવાડનો સિંહ પણ કહેવામાં આવે છે. તેમનો જન્મ 9 મે 1540ના રોજ રાજસ્થાનના ચિત્તોડગઢમાં થયો હતો. દર વર્ષની જેમ આ વર્ષે પણ મહારાણા પ્રતાપની જન્મજયંતિ 9મી મેના રોજ દેશભરમાં ઉજવવામાં આવશે. આ દિવસ માત્ર રાજસ્થાન માટે જ નહીં પરંતુ સમગ્ર દેશ માટે ખૂબ જ ખાસ છે.

ભારતના ઈતિહાસના સૌથી પ્રસિદ્ધ રાજપૂત યોદ્ધાઓમાંના એક મહારાણા પ્રતાપ તેમની બહાદુરી અને હિંમત માટે વિશ્વ પ્રસિદ્ધ છે. 16મી સદીમાં મુઘલ સમ્રાટ અકબર સામે તેની બહાદુરી અને અદમ્ય હિંમતની વાતો આજે પણ લોકોને પ્રેરણા આપે છે.

મહારાણા પ્રતાપનો ઇતિહાસ

મેવાડના રાણા ઉદય સિંહ અને રાણી જયવંતા બાઈના પુત્ર મહારાણા પ્રતાપનો જન્મ 9 મે 1540ના રોજ થયો હતો. તેમના પાનનું નામ અજબદે પુનવાર હતું. તેમને બે પુત્રો અમરસિંહ અને ભગવાન દાસ હતા. ચેતક તેમનો સૌથી પ્રિય ઘોડો હતો, જેના વડે તેઓ સવારી કરતા હતા અને યુદ્ધના મેદાનમાં વિજય ધ્વજ લહેરાવતા હતા. બાળપણથી જ મહારાણા પ્રતાપ હિંમતવાન, યુદ્ધની કળામાં પારંગત અને ઈશ્વરના અનુયાયી હતા. તે નમ્રતામાં પણ સમૃદ્ધ હતો. ઘણા લોકો તેમને માનવતાના પૂજારી કહેતા હતા. વર્ષ 1572 માં તેમના પિતાના મૃત્યુ પછી, રાણા પ્રતાપે મેવાડની ગાદી સંભાળી.

હલ્દી ખીણની લડાઈ

18 જૂન, 1576 ના રોજ, હલ્દી ઘાટીનું યુદ્ધ થયું, જેમાં મહારાણા પ્રતાપને અફઘાન રાજાઓનું સમર્થન મળ્યું અને અફઘાન હાકિમ ખાન સુર તેમના અંતિમ શ્વાસ સુધી યુદ્ધના મેદાનમાં રહ્યા. તેનો પ્રિય ઘોડો ચેતક આ યુદ્ધમાં ઘાયલ થયો હતો. ચેતક કૂદીને 25 ફૂટ નાળાને પાર કરતી વખતે ગંભીર રીતે ઘાયલ થયો હતો, જેના કારણે તેનું મૃત્યુ થયું હતું. મહારાણા પ્રતાપે 29 જાન્યુઆરી 1597ના રોજ 57 વર્ષની વયે શહીદી મેળવી હતી.

શા માટે આપણે વર્ષમાં બે મહારાણા પ્રતાપ જયંતિ ઉજવીએ છીએ?

હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ રાણા પ્રતાપનો જન્મ જ્યેષ્ઠ માસમાં શુક્લ પક્ષની તૃતીયા પર થયો હતો. તેથી, દર વર્ષે જ્યેષ્ઠ માસમાં શુક્લ પક્ષની તૃતીયાના દિવસે, મહારાણા પ્રતાપ જયંતિ સમગ્ર દેશમાં ખૂબ જ ઉત્સાહપૂર્વક ઉજવવામાં આવે છે. અંગ્રેજી કેલેન્ડર મુજબ રાણા પ્રતાપનો જન્મ 9 મે 1540ના રોજ થયો હતો. આ જ કારણ છે કે મહારાણા પ્રતાપની જન્મજયંતિ વર્ષમાં બે વખત ઉજવવામાં આવે છે. હિંદુ કેલેન્ડર મુજબ, મહારાણા પ્રતાપ જયંતિ ભારતના ઉત્તરી અને પશ્ચિમી રાજ્યો (હરિયાણા, હિમાચલ પ્રદેશ અને રાજસ્થાન)માં 13 જૂને ઉજવવામાં આવશે.