કામધેનુ પશુ વીમા યોજના: દુધાળા પશુઓ પર 40 હજાર રૂપિયા સુધીનો મફત વીમો મળશે
ખેડૂતોની આવક વધારવામાં પશુપાલન ક્ષેત્ર મોટી ભૂમિકા ભજવી રહ્યું છે. હાલમાં દેશના મોટા ભાગના રાજ્યોના ખેડૂતો પશુપાલન ક્ષેત્રે ગાય અને ભેંસ જેવા દુધાળા પશુઓનું ઉછેર કરી રહ્યા છે. તેઓ આમાંથી વધારાની કમાણી કરીને તેમની આવકમાં વધારો કરી રહ્યા છે. પશુપાલનને ગ્રામીણ વિસ્તારોમાં રોજગારના સારા સ્ત્રોત તરીકે ધ્યાનમાં લેતા, દેશના ઘણા રાજ્યોની સરકારો તેમના રાજ્યોમાં તેને પ્રોત્સાહન આપી રહી છે. આ માટે વિવિધ યોજનાઓ ચલાવીને ખેડૂતોને પશુપાલન વ્યવસાય શરૂ કરવા માટે પશુઓની ખરીદી પર સબસીડીની સુવિધા આપવામાં આવે છે, વાહનવ્યવહાર, પરિવહન વીમો અને પશુ વીમા સહિત અન્ય સંબંધિત ખર્ચાઓ. આ ક્રમમાં, રાજસ્થાન સરકારે તેના રાજ્યના પશુધન ખેડૂતોને આર્થિક નુકસાનથી બચાવવા માટે મફત પશુધન વીમા યોજના શરૂ કરી છે. જે અંતર્ગત સરકાર દ્વારા 40 હજાર રૂપિયામાં પશુઓનો મફતમાં વીમો ઉતારવામાં આવશે. આવો, રાજસ્થાન સરકાર દ્વારા શરૂ કરાયેલ મફત પશુધન વીમા યોજના વિશે વિગતવાર જાણીએ.
રાજસ્થાનના મુખ્યમંત્રી અશોક ગેહલોતે 6 સપ્ટેમ્બરના રોજ ગુલાબપુરા, ભીલવાડાથી “મુખ્યમંત્રી કામધેનુ વીમા યોજના” શરૂ કરી છે. કામધેનુ પશુ વીમા યોજના રાજસ્થાન, પશુપાલન વિભાગ દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે. આ યોજના દ્વારા પશુપાલન ક્ષેત્રે જોખમ ઘટે છે અને પશુપાલકોને દૂધાળા પશુઓના આકસ્મિક મૃત્યુને કારણે આર્થિક નુકસાનીમાંથી મુક્તિ મળે છે. આ પશુ વીમા યોજના ખાસ કરીને એવા પશુપાલકો માટે શરૂ કરવામાં આવી છે જેમની આજીવિકાનો મુખ્ય સ્ત્રોત પશુપાલન છે.
પશુધન વીમાના મહત્વને સમજીને રાજસ્થાન સરકારે રાજ્યમાં કામધેનુ પશુ વીમો શરૂ કર્યો છે. જે અંતર્ગત 40 હજાર રૂપિયામાં પશુઓનો વિનામૂલ્યે વીમો લેવામાં આવશે. રાજ્યના મુખ્યમંત્રી અશોક ગેહલોતે રાજ્ય સ્તરીય સમારોહમાં આ યોજનાની શરૂઆત કરી છે. કામધેનુ વીમા દ્વારા, રાજ્યના પશુપાલકોને દૂધાળા પશુઓના અકાળ મૃત્યુના કિસ્સામાં સંભવિત નુકસાન માટે વળતર આપવામાં આવશે. આ યોજના હેઠળ રાજ્યના દરેક પશુપાલન પરિવારને વધુમાં વધુ 2-2 દૂધાળા પશુઓનો 40 હજાર રૂપિયા સુધીનો મફત વીમો આપવામાં આવશે. આ પ્રસંગે મુખ્યમંત્રીએ પશુધન મદદનીશને પશુધન નિરીક્ષક તરીકેનો હોદ્દો, પ્રથમ વર્ગના પશુ ચિકિત્સક અધિકારીઓને દર મહિને રૂ. 5000નું વિશેષ પ્રોજેક્ટ ભથ્થું અને પશુધન સહાયક, પશુધન વિસ્તરણ અધિકારીને રૂ. 500 નું સ્પેશિયલ હાર્ડ ડ્યુટી ભથ્થું આપવાની પણ જાહેરાત કરી હતી.
રાજસ્થાન સરકાર દ્વારા વર્ષ 2023-24ના નાણાકીય બજેટની જાહેરાત મુજબ, મોંઘવારી રાહત શિબિરમાં નોંધાયેલા પશુપાલન પરિવારોને વધુમાં વધુ બે દૂધાળા પશુઓ માટે 40 હજાર રૂપિયા સુધીનો મફત પશુ વીમો આપવામાં આવ્યો છે. મોંઘવારી રાહત શિબિરમાં યોજના પ્રત્યે પશુપાલકોના રસને ધ્યાનમાં રાખીને સરકારે વીસ લાખને બદલે ચાલીસ લાખ પશુપાલકોને લાભ આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે. હવે આ યોજના હેઠળ સરકારે 40 લાખ દૂધાળા ગાયો અને ભેંસોને બદલે 80 લાખ દૂધાળા ગાયો અને ભેંસોનો મફત વીમો આપવાનો નિર્ણય કર્યો છે.