By રવિવારે સવારે કેરળના દરિયાકાંઠે દરિયામાં ડૂબી ગયેલું એક લાઇબેરિયન કાર્ગો જહાજ, જેમાં કુલ 640 કન્ટેનર હતા, જેમાં જોખમી સામગ્રી વહન કરતા 13 કન્ટેનરનો સમાવેશ થાય છે. જહાજ ડૂબી જવાને કારણે દરિયામાં મોટા પાયે તેલ ઢોળાયું છે. આને ધ્યાનમાં રાખીને, કેરળ સરકારે સમગ્ર રાજ્યમાં એલર્ટ જારી કર્યું છે અને માછીમારોને દરિયામાં ન જવાની સલાહ આપી છે. કોસ્ટ ગાર્ડ તેલના ઢોળાવને રોકવા માટે કામ કરી રહ્યું હોવાનું કહેવાય છે. નૌકાદળના જહાજે ડૂબતા જહાજ પર સવાર તમામ 24 ક્રૂ સભ્યોને બચાવી લીધા છે.
કોસ્ટ ગાર્ડે માહિતી આપી હતી જેમાં કહેવામાં આવ્યું હતું કે 25 મે, 2025 ના રોજ સવારે, ‘MSC ELSA 3’ જહાજ ઝડપથી નમવા લાગ્યું અને આખરે પલટી ગયું અને ડૂબી ગયું. આ ઘટનાને કારણે મોટા પાયે તેલ ઢોળાયું છે, જેમાં બળતણ લગભગ ત્રણ કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે વહી રહ્યું છે. ભારતીય કોસ્ટ ગાર્ડ (ICG) એ જણાવ્યું હતું કે જહાજના ટેન્કોમાં 84.44 મેટ્રિક ટન ડીઝલ અને 367.1 મેટ્રિક ટન ‘ફર્નેસ ઓઇલ’ હતું, ઉપરાંત કન્ટેનરમાં કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ જેવા જોખમી પદાર્થો હતા.
કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ કેટલું ખતરનાક છે?
ICG એ જણાવ્યું હતું કે કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ એક એવું રસાયણ છે જે દરિયાઈ પાણી સાથે પ્રતિક્રિયા કરીને અત્યંત જ્વલનશીલ એસિટિલીન ગેસનું ઉત્સર્જન કરે છે. કેરળના મુખ્ય સચિવ એ. જયતિલકની અધ્યક્ષતામાં મળેલી બેઠકમાં જહાજમાંથી મોટા પાયે તેલ લીકેજની પુષ્ટિ થઈ હતી અને રાજ્યભરમાં એલર્ટ જારી કરવામાં આવ્યું છે. બેઠક પછી જારી કરાયેલી એક સત્તાવાર નોંધ મુજબ, લીક થયેલું બળતણ લગભગ ત્રણ કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે ફેલાઈ રહ્યું છે.
જ્યારે કેલ્શિયમ કાર્બાઇડ પાણીના સંપર્કમાં આવે છે, ત્યારે તે ઝડપી અને તીવ્ર રાસાયણિક પ્રતિક્રિયા શરૂ કરે છે. આ પ્રતિક્રિયા એસિટિલિન ગેસ અને કેલ્શિયમ હાઇડ્રોક્સાઇડ બનાવે છે અને નોંધપાત્ર પ્રમાણમાં ગરમી છોડે છે. એસિટિલીન એક અત્યંત જ્વલનશીલ ગેસ હોવાથી, આ પ્રતિક્રિયા ખતરનાક બની શકે છે, ખાસ કરીને એવી જગ્યાએ જ્યાં મોટી માત્રામાં કેલ્શિયમ કાર્બાઇડનો સંગ્રહ અથવા હેન્ડલ કરવામાં આવે છે.
