ભારત મંગળ પર અવકાશયાન ઉતારવાના નવા મિશન પર પોતાની નજર રાખી રહ્યું છે, જે આ સિદ્ધિ હાંસલ કરનારો માત્ર ચોથો દેશ બની શકે છે.
મંગળયાન-2 તરીકે ઓળખાતા માર્સ લેન્ડર મિશન (MLM), જેને મંગળયાન-2 તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે, તેને અવકાશ આયોગ દ્વારા મંજૂરી આપવામાં આવી છે અને હાલમાં તે વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળના કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળની અંતિમ મંજૂરીની રાહ જોઈ રહ્યું છે.
મંગળ ઓર્બિટર મિશન (MOM), જેને મંગળયાન પણ કહેવાય છે, તેની સફળતાના આધારે, ઇસરો તેના સંશોધન પ્રયાસોને એક ડગલું આગળ લઈ જવાનો હેતુ ધરાવે છે, જેણે 2014 માં મંગળ ગ્રહની ભ્રમણકક્ષામાં સફળતાપૂર્વક પ્રવેશ કર્યો હતો, જે પ્રમાણમાં ઓછા ખર્ચે આંતરગ્રહીય મિશનમાં ભારતની ક્ષમતાઓનું પ્રદર્શન કરે છે, જેનાથી ઇસરો મંગળ ગ્રહની ભ્રમણકક્ષામાં પહોંચનાર પ્રથમ એશિયન દેશ અને તેના પ્રથમ પ્રયાસમાં આવું કરનાર વિશ્વનો પ્રથમ દેશ બન્યો છે.
ઇસરોએ મહત્વાકાંક્ષી યોજનાઓની રૂપરેખા આપી છે, જે દર્શાવે છે કે મંગળ ગ્રહનું લેન્ડર મિશન હાલમાં એક વૈચારિક તબક્કામાં છે, તે ભારતીય અવકાશ એજન્સી માટે એક મહત્વપૂર્ણ મહત્વાકાંક્ષાનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે.
આ મિશનનો ઉદ્દેશ મંગળ ગ્રહનું વધુ સુસંસ્કૃત વૈજ્ઞાનિક સંશોધન કરવાનો છે, જેમાં મંગળની સપાટી પર લેન્ડર અને રોવર તૈનાત કરવાની યોજના છે. મંગળ લેન્ડર મિશન ભારતના અવકાશ સંશોધન પ્રયાસોને વિસ્તૃત કરવાના વ્યાપક વિઝનનો એક ભાગ છે.
આ વિઝનમાં 2035 સુધીમાં ભારતીય અવકાશ મથક સ્થાપવાનો અને 2040 સુધીમાં પ્રથમ ભારતીયને ચંદ્ર પર મોકલવાનો સમાવેશ થાય છે. ઇસરો આ મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યોને સમર્થન આપવા માટે ચંદ્રયાન મિશનની શ્રેણી અને નેક્સ્ટ જનરેશન લોન્ચ વ્હીકલ (NGLV) વિકસાવવાનું પણ આયોજન કરી રહ્યું છે.
મંગળ ઉપરાંત, ઇસરો પાસે પાઇપલાઇનમાં અન્ય આંતરગ્રહીય મિશન છે, જેમાં શુક્ર ઓર્બિટર મિશન અને યુવી ખગોળશાસ્ત્ર માટે કેનેડા સાથે સંયુક્ત પ્રોજેક્ટનો સમાવેશ થાય છે.
આ મિશનની સફળતા ભારતની અગ્રણી અવકાશયાત્રી રાષ્ટ્ર તરીકેની સ્થિતિને મજબૂત બનાવશે અને સૌરમંડળની આપણી સમજણમાં નોંધપાત્ર યોગદાન આપશે.
