By ગુજરાત સહિત સમગ્ર દેશમાં આકરી ગરમીનો પ્રકોપ જોવા મળી રહ્યો છે. તાપમાન સતત વધી રહ્યું છે. અને તેની સૌથી વધુ અસર વડીલો, બાળકો અને બહાર કામ કરતા લોકો પર પડી રહી છે. આ સ્થિતિમાં હીટ સ્ટ્રોકનું જોખમ ઝડપથી વધી ગયું છે. અનેક સ્થળોએ લૂ લાગવાના અને બીમાર પડવાના કિસ્સાઓ સામે આવી રહ્યા છે. જો સમયસર સાવચેતી ન રાખવામાં આવે તો આ જીવલેણ પણ સાબિત થઈ શકે છે. હીટ સ્ટ્રોક ત્યારે થાય છે જ્યારે શરીર વધુ પડતું ગરમ થઈ જાય છે અને તેને ઠંડુ કરવાની કુદરતી પ્રક્રિયા કામ કરવાનું બંધ કરી દે છે. આમાં શરીરનું તાપમાન 104°F (40°C) થી ઉપર પહોંચી જાય છે. તેથી ગરમીની ઋતુમાં વિશેષ કાળજી લેવાની જરૂર છે. હીટ સ્ટ્રોકથી બચવા માટે આ 5 સરળ ઉપાયો વિશે જાણો.
1. પાણી પીવાનું વધુ રાખો : ગરમીમાં શરીર ઝડપથી ડિહાઇડ્રેટ થઈ જાય છે. પરસેવો નીકળવાથી શરીરમાં પાણી અને મીઠાની કમી થઈ જાય છે. આવી સ્થિતિમાં દિવસભર ઓછામાં ઓછું 3-4 લિટર પાણી જરૂર પીવો. સાથે જ નારિયેળ પાણી, છાશ, લીંબુ પાણી અને ફળોનો રસ લેવો પણ ફાયદાકારક રહેશે. આ શરીરને ઠંડુ પણ રાખશે અને એનર્જી પણ આપશે.
2. તડકામાં નીકળવાનું ટાળો: બપોરે 12 થી 4 વાગ્યાની વચ્ચે બહાર જવાનું ટાળો કારણ કે આ સમયે સૂર્યના કિરણો સૌથી તેજ હોય છે. જો બહાર જવું ખૂબ જ જરૂરી હોય તો છત્રી લઈને જાઓ અથવા ટોપી, ગમછો અને સનગ્લાસ જરૂર પહેરો. હળવા અને ઢીલા કપડાં પહેરવા વધુ સારું રહેશે જેથી શરીરને હવા મળતી રહે.
3. ખાવા-પીવાનું ધ્યાન રાખો: ગરમીમાં હળવો અને તાજો ખોરાક ખાવો જોઈએ. તળેલી અને વધુ મસાલેદાર વસ્તુઓ ખાવાનું ટાળો. વધુ મીઠું અને મરચું વાળો ખોરાક શરીરમાં ગરમી વધારી શકે છે. સલાડ, દહીં, કાકડી, તરબૂચ જેવી વસ્તુઓને રોજિંદા ખોરાકમાં સામેલ કરો. આ શરીરને ઠંડુ રાખે છે અને પાણીની કમી પણ થવા દેતું નથી.
4. શરીરની દરેક ગતિવિધિ પર ધ્યાન આપો: જો તમને વધુ પડતો પરસેવો આવતો હોય, માથાનો દુખાવો થતો હોય, ચક્કર આવતા હોય કે ઉલ્ટી જેવું લાગતું હોય તો તરત જ કોઈ ઠંડી જગ્યાએ જાઓ અને પાણી પીવો. હીટ સ્ટ્રોકની શરૂઆત આ રીતે થાય છે જેને અવગણવું ભારે પડી શકે છે.
5. બાળકો અને વડીલોનું ખાસ ધ્યાન રાખો: બાળકો અને વડીલો સૌથી વધુ સંવેદનશીલ હોય છે. બાળકોને ગરમીમાં રમવાથી રોકો અને તેમને સમય-સમય પર પાણી પીવડાવતા રહો. વડીલોને પણ તડકામાં નીકળવાથી બચાવો. જો ઘરમાં કૂલર કે એસી ન હોય તો પંખાની સાથે રૂમને ઠંડુ રાખવાના દેશી ઉપાયો પણ અપનાવી શકો છો. સાથે જ તેમના ખાવા-પીવાને લઈને સજાગ રહો.
