By નરેન્દ્ર મોદીના નેતૃત્વ હેઠળની કેન્દ્ર સરકાર 2029 ની સામાન્ય ચૂંટણી પહેલા લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભાઓમાં મહિલાઓ માટે 33 ટકા અનામત લાગુ કરવાની યોજના બનાવી રહી છે, જે સીમાંકન કવાયત સાથે જોડાયેલી છે, સૂત્રોએ ગુરુવારે ઇન્ડિયા ટુડે ટીવીને જણાવ્યું હતું.
ગયા અઠવાડિયે, કેન્દ્રએ જાહેરાત કરી હતી કે 2027 માં દેશવ્યાપી વસ્તી ગણતરી હાથ ધરવામાં આવશે, અને જાતિ ગણતરી પ્રથમ વખત આ કવાયતનો ભાગ હશે. આ પ્રક્રિયા બે તબક્કામાં કરવામાં આવશે, જેમાં લદ્દાખ, જમ્મુ અને કાશ્મીર, હિમાચલ પ્રદેશ અને ઉત્તરાખંડ સહિતના બરફથી બંધાયેલા અને બિન-સમકાલીન વિસ્તારો ઓક્ટોબર 2026 માં અને બાકીના દેશ 2027 માં પૂર્ણ થશે.
સૂત્રોએ ઇન્ડિયા ટુડે ટીવીને જણાવ્યું હતું કે વસ્તી ગણતરી બે વર્ષમાં પૂર્ણ થશે, અને સીમાંકન તાજા વસ્તી ડેટાના આધારે કરવામાં આવશે.
૩૩ ટકા ક્વોટાનો અમલ ‘નારી શક્તિ વંદન અધિનિયમ’ અથવા મહિલા અનામત બિલ, ૨૦૨૩ અનુસાર થશે, જે સપ્ટેમ્બર ૨૦૨૩ માં પસાર થયું હતું. આ બિલ, જેનો ઉદ્દેશ્ય લોકસભા અને રાજ્ય વિધાનસભા બંનેમાં એક તૃતીયાંશ બેઠકો મહિલાઓ માટે અનામત રાખવાનો છે, તે તેના અમલ પછી તરત જ હાથ ધરવામાં આવેલી પ્રથમ વસ્તી ગણતરીના નવા આંકડાઓનો ઉપયોગ કરીને જ રજૂ કરી શકાય છે.
સૌપ્રથમ ૧૯૯૬ માં જ્યારે દેવેગૌડા ભારતના વડા પ્રધાન હતા ત્યારે રજૂ કરવામાં આવ્યું હતું, આ બિલ ૨૭ વર્ષ પછી પસાર થતાં પહેલાં સરકારોમાં અનેક ફેરફારો અને ચર્ચાઓનો સાક્ષી બન્યું હતું.
બિલ અનુસાર, મહિલાઓ માટે બેઠકો અનામત રાખવાની સિસ્ટમ અમલમાં આવ્યાના ૧૫ વર્ષ પછી બંધ થઈ જશે.
