નવા પ્રતિબંધો વચ્ચે, ભારતે રશિયા પાસેથી 2.5 બિલિયન યુરોનું ક્રૂડ ઓઇલ ખરીદ્યું

ક્રૂડ ઓઇલનો બીજો સૌથી મોટો ખરીદદાર ભારત, રશિયન કંપનીઓ પર નવા પ્રતિબંધો લાદવામાં આવ્યા તે પહેલાં ઓક્ટોબરમાં 2.5 અબજ યુરોનું તેલ ખરીદ્યું હતું, એમ એક યુરોપિયન સંશોધન સંસ્થાએ જણાવ્યું હતું. ઓક્ટોબરમાં રશિયન તેલ ખરીદી પર ભારતનો ખર્ચ સપ્ટેમ્બરમાં જેટલો જ 2.5 અબજ યુરો રહ્યો હતો. સેન્ટર ફોર રિસર્ચ ઓન એનર્જી એન્ડ ક્લીન એર (CREA) અનુસાર, ઓક્ટોબરમાં ચીન પછી ભારત રશિયન અશ્મિભૂત ઇંધણનો બીજો સૌથી મોટો ખરીદદાર રહ્યો. 22 ઓક્ટોબરના રોજ, યુકેએ યુક્રેન યુદ્ધને ભંડોળ પૂરું પાડવા માટે ક્રેમલિનના સંસાધનોને ઘટાડવા માટે રશિયાની બે સૌથી મોટી તેલ ઉત્પાદક કંપનીઓ, રોઝનેફ્ટ અને લુકોઇલ પર પ્રતિબંધો લાદ્યા હતા.

રશિયન કંપનીઓ પર લાદવામાં આવેલા પ્રતિબંધો બાદ, રિલાયન્સ ઇન્ડસ્ટ્રીઝ, HPCL-મિત્તલ એનર્જી લિમિટેડ અને મેંગલોર રિફાઇનરી એન્ડ પેટ્રોકેમિકલ્સ લિમિટેડ જેવી કંપનીઓએ હાલમાં રશિયન તેલની આયાત બંધ કરી દીધી છે. રશિયાએ ઓક્ટોબરમાં 60 મિલિયન બેરલ ક્રૂડ ઓઇલ મોકલ્યું હતું, જેમાં રોઝનેફ્ટ અને લુકોઇલનો સંયુક્ત ફાળો 45 મિલિયન બેરલ હતો. “ભારત રશિયન અશ્મિભૂત ઇંધણનો બીજો સૌથી મોટો ખરીદદાર રહ્યો, કુલ 3.1 અબજ યુરોની આયાત કરી. ભારતની કુલ ખરીદીમાં ક્રૂડ ઓઇલનો હિસ્સો 81 ટકા (2.5 અબજ યુરો) હતો, ત્યારબાદ કોલસો 11 ટકા (351 મિલિયન યુરો) અને તેલ ઉત્પાદનો 7 ટકા (222 મિલિયન યુરો) હતા,” CREA એ તેના માસિક મોનિટરિંગ રિપોર્ટમાં જણાવ્યું હતું.

પરંપરાગત રીતે મધ્ય પૂર્વીય તેલ પર નિર્ભર ભારતે ફેબ્રુઆરી 2022 માં યુક્રેન પરના આક્રમણ પછી રશિયાથી તેની આયાતમાં નોંધપાત્ર વધારો કર્યો. પશ્ચિમી પ્રતિબંધો અને યુરોપિયન માંગમાં ઘટાડાને કારણે રશિયન તેલ ભારે ડિસ્કાઉન્ટ પર ઉપલબ્ધ થયું. પરિણામે, ભારતની રશિયન ક્રૂડ ઓઇલની આયાત ટૂંકા સમયમાં તેની કુલ ક્રૂડ ઓઇલ આયાતના એક ટકાથી વધીને લગભગ 40 ટકા થઈ ગઈ. સપ્ટેમ્બરમાં, ભારતે કુલ 3.6 અબજ યુરો ખર્ચ્યા. આમાં ક્રૂડ ઓઇલ પર 2.5 અબજ યુરો, કોલસા પર 452 મિલિયન યુરો અને તેલ ઉત્પાદનો પર 344 મિલિયન યુરોનો સમાવેશ થાય છે.

CREA ના જણાવ્યા મુજબ, ઓક્ટોબરમાં ભારતની રશિયન ક્રૂડ ઓઇલની આયાતમાં માસિક ધોરણે 11 ટકાનો વધારો થયો છે. જ્યારે ખાનગી રિફાઇનરીઓમાંથી થતી આયાત ભારતની કુલ આયાતના બે તૃતીયાંશ કરતાં વધુ હિસ્સો ધરાવે છે, ત્યારે રાજ્ય માલિકીની રિફાઇનરીઓએ ઓક્ટોબરમાં માસિક ધોરણે તેમના રશિયન આયાત વોલ્યુમને લગભગ બમણું કર્યું છે. તેમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે એક નોંધપાત્ર વિકાસમાં, રોઝનેફ્ટની માલિકીની વાડીનાર રિફાઇનરીએ (ગુજરાતમાં) ઓક્ટોબરમાં તેનું ઉત્પાદન 90 ટકા વધાર્યું છે, જે હવે EU અને UK તરફથી પ્રતિબંધોનો સામનો કરી રહી છે.