મુખ્ય ટેક્સ્ટ: આર્થિક વિકાસ અને સમાવેશી વિકાસ: નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણે 2025-26 માટેનું કેન્દ્રીય બજેટ રજૂ કર્યું, જેમાં આર્થિક વિકાસને વેગ આપવા, સમાવેશી વિકાસને પ્રોત્સાહન આપવા, ઔદ્યોગિક વિકાસને વેગ આપવા અને ઘરગથ્થુ વિશ્વાસને મજબૂત બનાવવા માટેના મુખ્ય પગલાં પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવામાં આવ્યું. બજેટમાં ભારતના વિસ્તરતા મધ્યમ વર્ગની ખર્ચ ક્ષમતા વધારવા પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો.
કેન્દ્રીય બજેટ 2025-26 ના મુખ્ય ઉદ્દેશ્યો: બજેટનો ઉદ્દેશ્ય વિકાસને વેગ આપવા, સમાવેશી વિકાસને સુરક્ષિત કરવા, સમાજ અને ઉદ્યોગને ઉત્તેજીત કરવા, ઘરગથ્થુ ભાવનાને ઉત્તેજીત કરવા અને ભારતના વધતા મધ્યમ વર્ગ માટે ખર્ચ શક્તિ વધારવાનો છે.
કસ્ટમ્સ ટેક્સમાં ઘટાડો અને ભાવમાં ફેરફાર: કસ્ટમ્સ ટેક્સમાં ઘટાડાની જાહેરાતથી આયાતી પ્રીમિયમ વાહનો અને મોટરસાયકલોની કિંમત તેમજ કેન્સર અને દુર્લભ ક્રોનિક પરિસ્થિતિઓ માટે જીવનરક્ષક દવાઓ અને સારવારમાં ઘટાડો થવાની અપેક્ષા છે. જો કે, મૂળભૂત કસ્ટમ ચાર્જમાં વધારાને કારણે કેટલીક વસ્તુઓ વધુ મોંઘી થશે.
સસ્તી થયેલી વસ્તુઓ:
મોબાઇલ ફોન
જીવનરક્ષક દવાઓ અને દવાઓ
EV બેટરી
ફ્રોઝન ફિશ પેસ્ટ (સુરીમી)
વેટ બ્લુ લેધર
કેરિયર-ગ્રેડ ઇથરનેટ સ્વીચો
૧૨ ક્રિટિકલ મિનરલ્સ
LCD/LED ટીવીના ઓપન સેલ
વધુ ૧૦ વર્ષ માટે જહાજોના ઉત્પાદન માટેના કાચા માલ પર મૂળભૂત કસ્ટમ્સ ડ્યુટીમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવી છે
દરિયાઈ ઉત્પાદનો
કોબાલ્ટ ઉત્પાદનો
LED
લિથિયમ-આયન બેટરી, સીસું, ઝીંક અને ૧૨ વધુ ક્રિટિકલ મિનરલ્સનો સ્ક્રેપ
૪૦,૦૦૦ યુએસ ડોલરથી વધુ કિંમતની આયાતી કાર અથવા ૩,૦૦૦ સીસીથી વધુ એન્જિન ક્ષમતા
૧૬૦૦ સીસીથી વધુ ન હોય તેવી એન્જિન ક્ષમતા ધરાવતી સંપૂર્ણ રીતે બિલ્ટ (CBU) યુનિટ તરીકે આયાત કરાયેલ મોટરસાયકલો
૧૬૦૦ સીસીથી વધુ ન હોય તેવી એન્જિન ક્ષમતા ધરાવતી મોટરસાયકલો સેમી-નોક્ડ ડાઉન (SKD) સ્વરૂપમાં આયાત કરાયેલ
૧૬૦૦ સીસીથી વધુ ન હોય તેવી એન્જિન ક્ષમતા ધરાવતી મોટરસાયકલો સંપૂર્ણપણે નોક્ડ ડાઉન સ્વરૂપમાં આયાત કરાયેલ
આયાતી મોટરસાયકલો એન્જિન ક્ષમતા ધરાવતી મોટરસાયકલો ૧૬૦૦ સીસી અને તેથી વધુ CBU ફોર્મેટમાં
SKD ફોર્મેટમાં ૧૬૦૦ સીસી અને તેથી વધુ એન્જિન ક્ષમતા ધરાવતી મોટરસાયકલો
CKD ફોર્મેટમાં ૧૬૦૦ સીસી અને તેથી વધુ એન્જિન ક્ષમતા ધરાવતી મોટરસાયકલો
૧૦ કે તેથી વધુ વ્યક્તિઓના પરિવહન માટે આયાતી વાહનો
ઈલેક્ટ્રોનિક રમકડાંના ભાગો
ખાદ્ય અને પીણા ઉદ્યોગોમાં વપરાતા કૃત્રિમ સ્વાદના એસેન્સ અને મિશ્રણો
ઝવેરાત, સુવર્ણકાર અને ચાંદીના વાસણોના ઉત્પાદનો
જે વસ્તુઓ મોંઘી થઈ છે:
સ્માર્ટ મીટર
સોલર સેલ
આયાતી ફૂટવેર
આયાતી મીણબત્તીઓ અને ટેપર્સ
આયાતી યાટ્સ અને અન્ય જહાજો
પીવીસી ફ્લેક્સ ફિલ્મ્સ, પીવીસી ફ્લેક્સ શીટ્સ, પીવીસી ફ્લેક્સ બેનર
ચોક્કસ આયાતી ગૂંથેલા કાપડ
ઇન્ટરેક્ટિવ ફ્લેટ પેનલ ડિસ્પ્લે, જે સંપૂર્ણપણે બિલ્ટ યુનિટ તરીકે આયાત કરવામાં આવે છે
જીડીપી વૃદ્ધિ સંદર્ભ: બજેટ ચાલુ નાણાકીય વર્ષમાં જીડીપી વૃદ્ધિ દર ઘટીને ૬.૪ ટકા થવાની ધારણાની પૃષ્ઠભૂમિ સામે રજૂ કરવામાં આવ્યું છે, જે તેના દાયકાની સરેરાશ અને 4 વર્ષની નીચી સપાટી. આર્થિક સર્વેક્ષણ 2024-25 માં ભારતનો GDP વૃદ્ધિ દર FY26 માં 6.3-6.8% ની વચ્ચે વધવાનો અંદાજ છે, જે 2047 સુધીમાં વિકાસ ભારતના લક્ષ્યને પૂર્ણ કરવા માટે જરૂરી 8% વાર્ષિક વૃદ્ધિ દર કરતા ઓછો છે. વૃદ્ધિને વેગ આપવા અને આ મહત્વાકાંક્ષી લક્ષ્યોને પ્રાપ્ત કરવા માટે શ્રમ અને જમીન ક્ષેત્રોમાં વધારાના સુધારાની જરૂર છે.