એનએસઓ, ભારત અને આઈઆઈએમએ ડેટા આધારિત નીતિ અને નવીનતાને મજબૂત કરવા હાથ મિલાવ્યા

(જી.એન.એસ) તા. 25

અમદાવાદ,

મિનિસ્ટ્રી ઓફ સ્ટેટિસ્ટિક્સ એન્ડ પ્રોગ્રામ ઇમ્પ્લિમેન્ટેશન (એમઓએસપીઆઈ)એ ઇન્ડિયન ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઓફ મેનેજમેન્ટ અમદાવાદ (આઇઆઇએમએ)ના સહયોગથી આઇઆઇએમ અમદાવાદ કેમ્પસમાં “ઇમર્જિંગ ટ્રેન્ડ્સ ઇન પબ્લિક ડેટા એન્ડ ટેકનોલોજી ફોર રિસર્ચ એન્ડ પોલિસી” વિષય પર વર્કશોપનું આયોજન કર્યું હતું. આ પહેલ રાષ્ટ્રીય ડેટા ઇકોસિસ્ટમને વધારવા અને પુરાવા-આધારિત નીતિ નિર્માણને આગળ વધારવા માટે એમઓએસપીઆઈના ચાલુ પ્રયાસો સાથે સુસંગત છે.

આ કાર્યક્રમમાં એમઓએસપીઆઈના સચિવ ડૉ. સૌરભ ગર્ગ અને મુખ્ય એન.એસ.ઓ. સહિત વિશિષ્ટ વક્તાઓ ઉપસ્થિત રહ્યા હતા. પ્રો. ભરત ભાસ્કર, ડાયરેક્ટર, આઈઆઈએમએ, શ્રી પી. આર. મેશ્રામ, ડાયરેક્ટર જનરલ, એમઓએસપીઆઈ, મંત્રાલયના વરિષ્ઠ અધિકારીઓ, ફેકલ્ટી મેમ્બર્સ, વિદ્યાર્થીઓ અને અગ્રણી શૈક્ષણિક અને સંશોધન સંસ્થાઓના પ્રતિનિધિઓનો સમાવેશ થાય છે. આ ચર્ચાઓ જાહેર ડેટા, ઉભરતી ટેકનોલોજીઓ અને નીતિગત પડકારોને પહોંચી વળવા શૈક્ષણિક સહયોગના ઉપયોગની આસપાસની  હતી.

આઈઆઈએમએના ડિરેક્ટર પ્રો. ભરત ભાસ્કરે પોલિસી ફોર્મ્યુલેશનમાં આર્ટિફિશિયલ ઇન્ટેલિજન્સ (એઆઈ)ની પરિવર્તનશીલ સંભવિતતા પર પ્રકાશ પાડ્યો હતો. જો કે, તેમણે ઐતિહાસિક ડેટા પેટર્નમાંથી ઉદ્ભવતા અંતર્ગત પૂર્વગ્રહો સામે પણ ચેતવણી આપી હતી. “જ્યારે એઆઈ નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં નોંધપાત્ર વધારો કરી શકે છે, ત્યારે વાજબીપણા અને ચોકસાઈને સુનિશ્ચિત કરવા માટે સલામતી સ્થાપિત કરવી જરૂરી છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે, “સહયોગને જાહેર હિત માટે મહત્તમ લાભ આપવા પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરવું જોઈએ.”

એમઓએસપીઆઈના સચિવ ડૉ. સૌરભ ગર્ગે મંત્રાલયના વિવિધ સર્વેક્ષણો અને મેક્રોઇકોનોમિક ઇન્ડિકેટર્સ સહિત તેની કામગીરીની ઝાંખી પૂરી પાડી હતી. “ભારતમાં વહીવટી ડેટાનો વિશાળ જથ્થો ડેટા વપરાશકર્તાઓની વધતી જતી અપેક્ષાઓને પહોંચી વળવા માટે તેને વૈકલ્પિક ડેટાસેટ્સ સાથે સંકલિત કરવાની એક અનન્ય તક રજૂ કરે છે. દાયકાઓ જૂના ડેટાસેટ્સના સંરક્ષક તરીકે, એમઓએસપીઆઈએ એઆઈ તૈયાર કરવા માટે ઉભરતી ટેકનોલોજીનો ઉપયોગ કરીને વારસાગત ડેટાને નવજીવન આપવું આવશ્યક છે. આઈઆઈએમએ જેવી સંસ્થાઓ આ પ્રયાસમાં મહત્ત્વની ભૂમિકા ભજવી શકે છે, એમ તેમણે જણાવ્યું હતું.

આ વર્કશોપનો મુખ્ય સિમાચિહ્નરૂપ એમઓએસપીઆઈ અને આઈઆઈએમએ વચ્ચે મેમોરેન્ડમ ઓફ અન્ડરસ્ટેન્ડિંગ (એમઓયુ) પર હસ્તાક્ષર કરવાનો હતો. આ ભાગીદારી ડેટા ઇનોવેશનમાં સહયોગી પ્રયાસો માટે એક માળખા તરીકે કામ કરશે, જે સુનિશ્ચિત કરશે કે નીતિગત વિકાસમાં શૈક્ષણિક સંશોધન અસરકારક રીતે પ્રદાન કરે. વર્કશોપના અગ્રદૂત તરીકે, આઈ.આઈ.એમ.એ. ફેકલ્ટી સાથે એક કેન્દ્રિત સત્ર પૂર્વાર્ધમાં યોજવામાં આવ્યું હતું. આ સત્રમાં ડેટા-સંચાલિત નીતિગત ટેકો વધારવા માટે બંને સંસ્થાઓની કુશળતાનો લાભ લેવા માટેના માર્ગોની શોધ કરવામાં આવી હતી. આ ચર્ચાઓમાં એનએસઓ ઇન્ડિયા અને આઇઆઇએમએ વચ્ચે સતત જોડાણ માટે સંસ્થાગત માળખાનાં મહત્ત્વ પર ભાર મૂકવામાં આવ્યો હતો તથા આ પહેલોને આગળ વધારવા માટે માનવમૂડી ઊભી કરવામાં આવી હતી.

વર્કશોપમાં પુરાવા-આધારિત નીતિ નિર્માણને આગળ ધપાવવા માટે અત્યાધુનિક ટેકનોલોજી સાથે જાહેર ડેટાને સંકલિત કરવાની નિર્ણાયક ભૂમિકાની પુષ્ટિ કરવામાં આવી હતી. શૈક્ષણિક સંસ્થાઓ સાથે જોડાણ કરીને એમઓએસપીઆઈ ભારતની આંકડાકીય વ્યવસ્થાને મજબૂત કરવા સંશોધન-સંચાલિત આંતરદૃષ્ટિ અને ટેકનોલોજીકલ પ્રગતિનો ઉપયોગ કરવા ઇચ્છે છે. આ જોડાણ એક મજબૂત, ડેટા-સંચાલિત નીતિગત વાતાવરણનું નિર્માણ કરવાની દિશામાં એક મહત્વપૂર્ણ પગલું છે, જે રાષ્ટ્રીય આંકડાકીય વ્યવસ્થામાં નવીનતા, ઉત્કૃષ્ટતા અને સર્વસમાવેશકતા માટે એમઓએસપીઆઈની પ્રતિબદ્ધતાને મજબૂત કરે છે.